در حفاری های باستان شناسی تکه استخوانی پیدا می شود و باستان شناسان می گویند که این استخوان ۵ هزار سال عمر دارد. یک بچه ماموت در آند کشف می شود و عمر آن را بیش از ۲ هزار سال تخمین می زنند. اما دانشمندان چگونه می فهمند که یک شئ یا جسد و بقایای موجودات زنده متعلق به چه زمانی هستند ؟!
تاریخ سنجی به وسیله کربن ۱۴ یک روش رایج و مطمئن برای تعیین قدمت بقایای موجودات زنده است، این روش فقط در خصوص شی هایی به کار می رود که یا خود زمانی زنده بوده اند مانند استخوان، بقایای گیاهان وبقایای جسد های حیوانات و انسان ها و یا این که از موجودات زنده ساخته شده اند. مانند لباس های پنبه ای یا کتانی، وسیله های چوبی وغیره.
کربن ۱۴ رادیو اکتیو است با نیمه عمری حدود ۵۷۰۰ سال . ( نیمه عمر مدت زمانی است که نصف اتم های یک ماده رادیو اکتیو به دلیل تابش، غیر فعال می شوند).
کربن ۱۴ در موجودات زنده
اتم های کربن ۱۴ که بر اثر تابش کیهانی به وجود آمده اند، با اتم های اکسیژن ترکیب شده وگاز دی اکسید کربن می دهند .گیاهان، این گاز را جذب کرده و بر اثر پدیده فتوسنتز کربن ۱۴ در فیبر گیاهان وارد می شود .حیوانات و انسان ها این گیاهان رامی خورند و کربن ۱۴وارد بدن آن ها می شود .نسبت کربن ۱۴ به کربن معمولی (کربن ۱۲) در هوا وبدن موجودات زنده درتمام زمان ها تقریبا" ثابت بوده و هست .
.jpg)
تعیین قدمت یک فسیل
به محض این که یک موجود زنده می میرد، دریافت کربن آن از محیط قطع می شود. نسبت کربن ۱۴به کربن ۱۲ در لحظه مرگ موجود بامقدار استاندارد آن در بدن بقیه موجودات زنده برابر است، ولی پس از مرگ، کربن ۱۴واپاشیده شده وبا هیچ کربن ۱۴ جدیدی جایگزین نمی شود. کربن ۱۴ به تدریج وبا سرعت بسیار کم ، از بین می رود، در حالی که مقدار کربن ۱۲ ثابت است .با به دست آوردن نسبت کربن ۱۴ درنمونه مورد بررسی به مقداراستاندارد آن در موجودات زنده می توان قرنی را که این موجود درآن می زیسته است، با دقت بسیار خوبی محاسبه کرد. فرمول محاسبه عمر فسیل ها با استفاده از کربن ۱۴به شرح زیر است:
که 
نسبت کربن ۱۴ در نمونه به مقدار آن دربافت های زنده و 
نیمه عمر کربن ۱۴ ( برابر با ۵۷۰۰ سال ) است.
برای مثال اگر در یک فسیل نسبت کربن ۱۴ نمونه به کربن ۱۴ موجودات زنده ۱۰درصد باشد . می توان محاسبه کرد که :
پس این نمونه در ۱۸۹۴۰سال پیش می زیسته است .
چون نیمه عمر کربن ۱۴، ۵۷۰۰سال است تعیین عمر جسم ها با استفاده از کربن ۱۴ فقط در موردهایی معتبر است که نمونه حداکثر متعلق به ۶۰هزار سال قبل باشد.پس از این مدت مقدار کربن ۱۴بسیار ناچیز می شود.
منبع:
http://www.irib.ir/amouzesh
