كسي مي خواست به دوست خود نامه اي بنويسد كه هيچ كس نتواند نوشته ي او را بفهمد وبراي اين منظور از يك نوع مكاتبه ي رمزي استفاده كرد .
انواع مختلفي از مكاتبه هاي رمزي درست شده است كه نه تنها براي مكاتبه ي محرمانه ي دو دوست ، بلكه در مكاتبه هاي سياستمداران و جنگ جويان هم براي حفظ رازهاي مملكتي ، مورد استفاده قرار مي گيرد . ما در اين جا درباره ي يكي از روش هاي مكاتبه ي رمزي كه به روش "شبكه اي" معروف است ، بحث مي كنيم .
شبكه چيست ؟ يك مقواي مربع شكل در نظر بگيريد وآن را به خانه هاي شطرنجي تقسيم بندي كنيد . طبق روشي كه در ذيل خواهد آمد، تعدادي از خانه هاي شطرنجي را باقيچي ببريد تا يك شبكه به وجود آيد .
روش بريدن خانه هاي شطرنجي : ابتدا مقواي مربعي را به چهار ناحيه ي مساوي D,C,B,A تقسيم بندي كنيد .
در ناحیه ی A ،اعداد 1 تا 16 را به صورت زیر بنویسید.
سپس A را به اندازه ی 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخانید تا B به صورت زیر به دست آید:
اگر B را به اندازه ی 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخانید ، C به صورت زیر به دست می آید:
و بالاخره با چرخاندن C به اندازه ی 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت ، D به صورت زیر به دست می آید:
پس شماره بندی خانه های شطرنجی شبکه به صورت زیر می باشد:
اکنون 16 خانه را انتخاب کنید، تنها به این نکته توجه کنید که در هرردیف، خانه هایی که انتخاب می کنید، شماره های مساوی نداشته باشند . سپس این خانه ها را با قیچی ببرید تا یک شبکه به وجود آید.
به عنوان مثال ، برای شبکه ي :
شكل 1
شماره های زیر را در نظر گرفته ایم:
شبکه را چه طور به کار ببریم ؟فرض کنید می خواهیم جمله ی :واحد نظامی آرش در سه کیلومتری رودخانه منتظر رسیدن واحدهای شما است _فرماندهی.
رابااستفاده از شبکه ي شکل 1 به صورت رمزبفرستیم.چون در شبکه 16 سوراخ وجود دارد ، فقط این قسمت عبارت نوشته می شود: "واحد نظامی آرش در سه"( شکل 2درپايين).
حال شبکه را 90 درجه در جهت حركت عقربه های ساعت می چرخانیم که b در بالای شبکه قرار گیرد، در این حالت، تمام نوشته های قبل زیر آن، پنهان و زیر سوراخ های شبکه ، کاغذ سفید دیده می شود .اکنون 16 حرف بعدی جمله ی رمزی را در سوراخ های شبکه می نویسیم : "کیلو متری رودخانه م".(شکل 3 در پایین).
مجددا"شبکه را 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت می چرخانیم کهcدر بالای شبکه قرار گیرد، در این حالت نیز تمام نوشته های قبل ، زیر آن پنهان و زیر سوراخ های شبکه، کاغذ سفید دیده می شود .اکنون 16 حرف بعدی جمله ی رمزی را در سوراخ های شبکه می نویسیم: "نتظر رسیدن واحد های " .(شکل 4 در پایین).
بالاخره اگر شبکه را 90درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخانیم کهd در بالای شبکه قرار گیرد، تمام نوشته های قبل، زیر آن پنهان و زیر سوراخ های شبکه کاغذ سفید دیده می شود .اکنون حرف های بعدی جمله ی رمزی که 14 حرف هستند را در سوراخ های شبکه می نویسیم :"شما است فرماندهی" (شکل 5 در پایین ).
در دو سوراخ شبکه هم دو حرف ا،ب را می نویسیم تا خالی نماند.
اکنون شکل 5 را به عنوان رمز شده ی جمله ی مورد نظر می فرستیم و طرف مقابل با در اختیار داشتن شبکه و انجام همان عمل هایی که هنگام رمز کردن جمله انجام دادیم ، جمله را رمز گشایی می کند.
چون از نظر امنیتی، وجود فیزیکی شبکه ممکن است خطرناک باشد پس باید ساختار شبکه را به طریقی به خاطر سپرد و در هنگام نیاز، آن را ساخت و استفاده کرد . اما چگونه؟
.jpg)
کافی است درشبکه به جای سوراخ ها عدد 1 و برای سایر خانه ها عدد 0 را قرار دهیم ، مثلا" برای شکل 1 نمایش ردیف اول به صورت 01010010 و ردیف دوم به صورت 00001000 است.ردیف های دیگر نیز به همین روش به دست می آیند.
اگر این نمایش را نمایش اعدادی در مبنای 2 در نظر بگیریم، آن اعداد برای شکل 1 عبارت خواهند بود از:
پس با به خاطر سپردن اعداد 82 ، 8، 162 ، 16، 68 ، 136 ، 34 ، 17 ،عملا" شبكه ي شكل 1 را به خاطر سپرده ايم .
منبع : كتاب رياضيات زنده
مترجم : پرويز شهرياري
