در اين مقاله، به بررسي روش ضربي كه به غياث الدين جمشيد كاشاني نسبت مي دهند ، مي پردازيم .
فرض كنيد مي خواهيم عدد 3425 را در عدد 258 ضرب كنيم چون258 يك عدد سه رقمي و 3425 يك عدد چهار رقمي است مستطيلي به ابعاد 4×3 رسم مي كنيم و آن را به 12 خانه ي مربعي تقسيم مي كنيم .
شكل 1
عدد 258 را در سمت چپ مستطيل و 3425 را بالاي آن چنان مي نويسيم كه هر رقم آن رو به روي يكي از خانه هاي مربعي باشد (شكل 1) . حال خط هاي مورب را مانند شكل 2 طوري رسم مي كنيم كه هريك از خانه ها رابه دو قسمت تقسيم كند.
شكل 2
اكنون هر يك از رقم هاي واقع در بالاي مستطيل را در هريك از رقم هاي واقع در سمت چپ آن ضرب مي كنيم و حاصل را در خانه ي متناظر با آن سطر وستون چنان مي نويسيم كه رقم يكان آن در نيمه ي پايين و رقم دهگان آن در نيمه ي بالايي خانه قرار گيرد. مثلا" حاصل ضرب رقم 2 از بالا و 8 از سمت چپ را مطابق شكل 3 در خانه اي مي نويسيم كه در تقاطع ستون رقم 2 و سطر رقم 8 واقع است.
شكل 3
اين عمل را براي هر يك از رقم هاي ديگر نيز انجام مي دهيم تا سرانجام شكل 4 حاصل شود .
شكل 4
حال،اعداد واقع در رديف هاي مورب را از راست به چپ به ترتيب جمع مي كنيم . قاعده اي كه براي جمع اعداد به كار مي بريم ، همان قاعده ي معمول جمع است . يعني اگر حاصل جمع يك رديف مورب از ده بيش تر شد رقم يكان آن را نوشته و رقم دهگان آن را به رديف بعدي منتقل مي كنيم ، مانند شكل 5 .
شكل 5
