اراتستن در سال ۲۷۶ قبل از میلاد در شهرسیرن(شهری در لیبی کنونی) متولد شد.پس از تحصیل در آتن،پادشاه اسکندریه(بطلمیوس سوم)وی را برای تعلیم فرزندش از آتن به اسکندریه احضار کرد و در سال ۲۴۰ قبل از میلاد،به ریاست کتابخانه ی بزرگ اسکندریه منصوب شد که این افتخار مهمی بود.او از بزرگترین فضلای اسکندریه بود،نه فقط ریاضی دانی برجسته بلکه جغرافی دانی قابل و مورخی دقیق نیز به شمار میآمد.آثار او در ریاضیات،جغرافیا، فلسفه،گاهشماری،نقد ادبی و دستور زبان و نیز شعر بسیار مشهور بودند.
وی از دوستان ارشمیدس بود و چند سالی پس از اقلیدس میزیست وجامع علوم زمان خود بود. معمولاً او را بتا(دو)”حرف دوم الفبای یونانی” مینامیدند. علت این وجه تسمیه این بود که وی دومین فرزانه در بین هم عصرانش بود.برخی معتقدند که منشأ این لقب،آن است که اطاق وی در دانشگاه اسکندریه اطاق شماره ی ۲ بوده است.
یکی از آثار برجسته ی اراتستن،کتاب Platonicus بوده است که در آن به بحث دربارهی مفاهیم مقدماتی هندسه و حساب پرداخته است و بحثی هم در زمینه ی موسیقی دارد.در نامه ای که وی به بطلمیوس سوم نوشت،تاریخچه ی مسأله ی معروف تضعیف مکعب را خاطر نشان کرد و برای بهدست آوردن راه حل مساله ای در هندسه به ترسیم دستگاهی مکانیکی و روش کار آن پرداخت.در حساب، روش غربال را برای یافتن اعداد اول ابداع نمود.
او فاصلهی خورشید تا زمین را ۰۰۰/۰۰۰/۸۰۴ اِستاد(stadia :واحد طول یونان قدیم برابر با عددی بین ۱۵۴ تا ۲۱۵ متر) و فاصله ی ماه تا زمین را ۰۰۰/۷۸۰ اِستاد،محاسبه کرد.
آن چه بیش از همه،مایهی شهرت اراتستن شده،کار برجستهای است که در مورد اندازهگیری محیط زمین انجام داده است و پیش از این در مجله ی الکترونیکی شماره ی ۹ راهنمایی از نظر شما گذشته است.وی محیط زمین را۰۰۰/۲۵۰ اِستاد به دست آورد.
اراتستن در سنین کهولت،نابینا شد و چون میدانست که بینایی اش باز نخواهد گشت،آن قدر از خوردن غذا امتناع کرد تا سرانجام در سال ۱۹۴ قبل از میلاد از گرسنگی جان سپرد.
منبع :