يوجين پال ويگنر(Eugene Paul Wigner)در 17 نوامبر سال 1902 در بوداپست مجارستان متولد شد.وي از پنج سالگي تحت تعليم خصوصي قرار داشت و زماني كه 10 ساله شد به مدرسه ي ابتدايي رفت.اما مدتي بعد به دليل كسالتي كه آن را سل تشخيص دادند در آسايشگاهي در اتريش بستري شد و مدت 6 هفته را در آن جا گذراند كه پس از اين مدت معلوم شد كه تشخيص پزشكان اشتباه بوده و او هرگز به سل مبتلا نبوده است.ويگنر درباره ي آن 6 هفته گفته است:"در اين مدت توانستم عميقا" به مسائل رياضي فكركنم،به عنوان مثال به مساله ي رسم مثلث با معلوم بودن سه ارتفاع آن فكر كردم…".وي در سال 1915 به دبيرستان لوتران(Lutheran)در بوداپست وارد شد و در آن جا با جان فون نويمان آشنا شد(قبلا" در مجله ي شماره ي 9 دبيرستان با فون نويمان آشنا شده ايم.)كه در يك كلاس پايين تر از ويگنر تحصيل مي كرد.او درباره ي فون نويمان گفته است:"وي رياضي دان و دانشمند بهتري بود اما من كمي بيش تر فيزيك مي دانستم."
ويگنر در رياضيات،ادبيات كلاسيك و علوم ديني آموزش هاي سختي را پشت سر گذاشت و سرانجام در سال 1920 از دبيرستان فارغ التحصيل شد.وي مي خواست كه فيزيك دان شود اما به اصرار پدر كه در صنعت چرم سازي فعاليت مي كرد،در رشته ي مهندسي شيمي در موسسه ي فني بوداپست ثبت نام كرد اما در زمان هاي فراغت خود،رياضي و فيزيك مي خواند.سرانجام،ويگنر در سال 1925 از رساله ي دكتري خود كه در زمينه ي تجزيه پذيري مولكولي بود در موسسه ي فني برلين دفاع كرد.
وي در سال 1927 به دانشگاه گوتينگن دعوت شد تا به عنوان دستيار هيلبرت مشغول به كار شود.در همين زمان،كتاب معروفش با عنوان:نظريه ي گروه ها و كاربردشان در مكانيك كوآنتومي را منتشر كرد.
مهم ترين افتخار ويگنر كسب جايزه ي نوبل در رشته ي فيزيك در سال 1963 مي باشد.از ديگر افتخارات او عبارت هستند از:
كسب جايزه ي انريكو فرمي،جايزه ي اتم ها براي صلح،مدال ماكس پلانك،رياست انجمن فيزيك ايالات متحده،كسب چند دكتراي افتخاري از دانشگاه هايي چون:شيكاگو،پنسيلوانيا،ويسكانسين،راكفلر،آلبرتا و ….از سال 1978 جايزه اي با عنوان :"مدال ويگنر" اهدا مي شود كه اولين مدال را در همين سال ويگنر برد.
سرانجام اين فيزيك رياضي دان برجسته در اول ژانويه ي سال 1995 در پرينستون ايالات متحده چشم از جهان فرو بست.
منابع:
www-history.mcs.st-and.ac.uk
