در این مقاله، صحبت بر سر انحنای کف اقیانوس ها و درياها است.در این باره که کف اقیانوس ها و درياها به چه شکل است ؟فرورفته ،مسطح یا برآمده.بدون تردید،بسیار باور نکردنی است که اقیانوس،با عمق زیادی که دارد نسبت به کره ی زمین گود نباشد.همان طور که خواهیم دید،کف آن نه تنها فرورفته نیست،بلکه حتی بر آمده است.
به عنوان مثال اقیانوس اطلس را انتخاب می کنیم.عرض این اقیانوس در نزدیکی استوا تقریبا" یک ششم محیط کره ي زمين است.اگر دایره ي شکل 1 را خط استوا فرض کنیم،قوس ACBسطح آرام آب اقیانوس اطلس خواهد بود.با توجه به این که قوس ACBمساوی يك ششم محیط دایره است،وتر a =ABمساوی شعاع R از دایره است و داريم :
شكل 1
چون یک مقدار خیلی کوچک نسبت بهR است ، می توان از آن صرف نظر کرد.از آن جا .
چون a=R است،خواهیم داشت:
که در آن R مساوی 6400 کیلومتر است و به دست می آید:
(کیلومتر)800=h
به این ترتیب ،برای این که کف اقیانوس اطلس مسطح باشد،باید حداکثر عمق آن به 800 کیلومتر برسد،ولی در حقیقت ،این عمق به 10 کیلومتر هم نمی رسد.نتیجه ی مستقیمی که از این جا به دست می آید این است که كف این اقیانوس ،در شکل کلی خود برآمده است .
آيا اين نتيجه براي درياها نيز برقرار است ؟ کف دریای سیاه،بین کریمه و آسیای صغیر،نه تنها مثل کف اقیانوس ها برآمده نیست،بلکه مسطح هم نیست.کف این دریا کم و بیش فرورفته است.سطح آب این دریا قوسی نزدیک به 2 درجه دارد (دقیق تر : محیط زمین).عمق دریای سیاه نسبتا" یکنواخت و مساوی 2/2 کیلومتر است.برای این قوس، اگر می خواست کف مسطحی داشته باشد،می بایستی حداکثر عمق آن، چنین باشد:
کیلومتر
یعنی کف دریای سیاه به اندازه ي( 1/1=1/1-2/2)کیلومتر پايین تر از سواحل دو طرف خود می باشد و بنابراین فرورفته است نه برآمده .
منبع:کتاب سرگرمی های هندسه
نویسنده:یاکوب ایسیدورویچ پرلمان
مترجم:پرويز شهرياري