کف اقیانوس ها و دریاها

در این مقاله، صحبت بر سر انحنای کف اقیانوس ها و دریاها است.در این باره که کف اقیانوس ها و دریاها به چه شکل است ؟فرورفته ،مسطح یا برآمده.بدون تردید،بسیار باور نکردنی است که اقیانوس،با عمق زیادی که دارد نسبت به کره ی زمین گود نباشد.همان طور که خواهیم دید،کف آن نه تنها فرورفته نیست،بلکه حتی بر آمده است.
به عنوان مثال اقیانوس اطلس را انتخاب می کنیم.عرض این اقیانوس در نزدیکی استوا تقریبا" یک ششم محیط کره ی زمین است.اگر دایره ی شکل ۱ را خط استوا فرض کنیم،قوس ACBسطح آرام آب اقیانوس اطلس خواهد بود.با توجه به این که قوس ACBمساوی یک ششم محیط دایره است،وتر a =ABمساوی شعاع R از دایره است و داریم :

شکل ۱ 
 

 

چون یک مقدار خیلی کوچک نسبت بهR است ، می توان از آن صرف نظر کرد.از آن جا .

چون a=R است،خواهیم داشت:

که در آن R مساوی ۶۴۰۰ کیلومتر است و به دست می آید:

(کیلومتر)۸۰۰=h

به این ترتیب ،برای این که کف اقیانوس اطلس مسطح باشد،باید حداکثر عمق آن به ۸۰۰ کیلومتر برسد،ولی در حقیقت ،این عمق به ۱۰ کیلومتر هم نمی رسد.نتیجه ی مستقیمی که از این جا به دست می آید این است که کف این اقیانوس ،در شکل کلی خود برآمده است .

 

آیا این نتیجه برای دریاها نیز برقرار است ؟ کف دریای سیاه،بین کریمه و آسیای صغیر،نه تنها مثل کف اقیانوس ها برآمده نیست،بلکه مسطح هم نیست.کف این دریا کم و بیش فرورفته است.سطح آب این دریا قوسی نزدیک به ۲ درجه دارد (دقیق تر : محیط زمین).عمق دریای سیاه نسبتا" یکنواخت و مساوی ۲/۲ کیلومتر است.برای این قوس، اگر می خواست کف مسطحی داشته باشد،می بایستی حداکثر عمق آن، چنین باشد:

کیلومتر

یعنی کف دریای سیاه به اندازه ی( ۱/۱=۱/۱-۲/۲)کیلومتر پایین تر از سواحل دو طرف خود می باشد و بنابراین فرورفته است نه برآمده .

منبع:کتاب سرگرمی های هندسه
نویسنده:یاکوب ایسیدورویچ پرلمان

مترجم:پرویز شهریاری